Veerkracht door stilte!

Een manier om je sociale bronnen aan te boren is door je terug te trekken, om stilte te ervaren. Dat lijkt bijna een contradictie: sociaal contact, dat gaat toch door met elkaar te praten? Uiteraard wordt het moeilijk als je een soort kluizenaars mentaliteit ontwikkeld waar je alle menselijke contact uit de weg gaat. Maar stilte op te zoeken, staat ver weg van asociaal gedrag. Het is in de eerste plaats de kunst van het werkelijke luisteren met heel je hart, hoofd en lijf.

A glance at the darkside!

Na de ideeën over vriendschappen, en hoe deze sociale energie bronnen voor ons kunnen worden, moeten we ook de donkere kant van sommige vriendschappen eerlijk onder ogen zien. Vandaar: ‘a glance at the dark side’. Laten we proberen te ontdekken welke 5 energieslurpende vriendschappen er zoal zijn...

5 inspirerende vrienden

Iedereen heeft enkele goede vrienden nodig om genoeg veerkracht te bewaren in zijn dagelijks leven. Toen ik op 8 maart 1957 werd geboren schreef een goede vriend en collega van mijn vader, professor dr. Zeeman, mij een persoonlijke brief. Die lag uiteraard tussen de correspondentie van mijn ouders, en toen ik dertig werd kreeg ik deze brief van mijn moeder, nadat ze hem bij het opruimen had gevonden. Professor Zeeman schreef in deze brief het volgende: ‘beste Paul, vandaag ben je geboren. Hartelijk welkom in deze wonderbaarlijke wereld. Ik wens jou dat je, net zoals je vader, een echte vriend voor velen wordt!’ En daarna kwamen nog enkele tips. Klaarblijkelijk vond hij dit een van de belangrijkste dingen voor mijn leven, en ik geef hem helemaal gelijk. Inderdaad was mijn vader een vriend voor vele mensen, en heeft daarmee ook voor velen veel kunnen betekenen. Dat hij veel veerkracht en energie bezat, bleek onder ander wel toen hij als weduwnaar met 61 nog een keer trouwende, daarna nog 3 kinderen kreeg en tot zijn 75ste met enthousiasme heeft doorgewerkt.

Voor mij zijn in de afgelopen 57 jaren vriendschappen vrijwel altijd een bron van energie geweest. U merkt, ik schrijf ‘vrijwel altijd’. En dat is ook een realistische kant van vriendschappen. Er zijn ‘energie gevende vriendschappen’ en  ‘energie slurpende vriendschappen’. Vandaag de 5 ‘energie gevende vriendschappen’. Ik noem ze graag de 5 inspirerende vrienden…

Vrienden!

Vriendschappen vormen een mooie en haalbare sociale energiebron. Niet iedereen heeft een warm gezin. Niet iedereen beleeft een uiterst motiverende relatie. Al zijn dit wel de sociale kernbronnen die we nodig hebben, het is gewoon weg niet voor iedereen even gemakkelijk realiseerbaar.

Hollandse Veerkracht!

Van de 5 sociale bronnen is de laatste, onze nationale identiteit, misschien wel de gecompliceerdste. Dus, waarom niet direct daarmee beginnen?!

Sylvia en ik zijn ons hele leven al bruggenbouwers en genieten er van met mensen van alle mogelijke nationaliteiten samen te werken en teams te vormen. Met 19 ben ik naar Duitsland verhuisd om samen te leren werken met een geheel andere stam, de Duitsers. Dit, terwijl mijn vader in het concentratie kamp Vught heeft gezeten en mijn moeder de Hongerwinter maar net heeft overleeft. Kortom, mijn ouders hebben mij niet al te "Duistvriendelijk" opgevoed. En toch heb ik in Duitsland, waar ik uiteindelijk 22 jaar heb geleefd en gewerkt, enorm veel geleerd. Interessant genoeg ging dat trouwens vooral zo goed omdat ik diepgeworteld ben in mijn Nederlandse identiteit.

Veerkracht: waar haal ik de energie vandaan?

Veerkracht is een spannende combinatie van:

1.    Persoonlijke competenties (zoals de 7 uit onze resielience scan)

2.    Sociale energie bronnen

3.    Structurele energie bronnen

Na de eerste blog-serie over veerkracht, waar ik alle 7 persoonlijke competenties heb doorgesproken, welke op deze blog pagina nog na te lezen zijn, nu een volgende serie over "Sociale energie bronnen".

Veerkracht opbouwen: gezonde relaties

Het lijkt vanzelfsprekend dat mensen met gezonde relaties meer veerkracht hebben. Dat voel je aan je klompen aan. Interessant hierbij is het om te zien dat positieve relaties en sociale vaardigheden ook direct positieve invloed op je gezondheid hebben. Hier enkele gevolgen van vriendelijk zijn ten opzichte van de mensen om je heen (naar de onderzoeken van Dr. David Hamilton en Dr. Helmut Kolitzus).

1. Het vermindert schadelijke stoffen in je bloed (net als hartmedicamenten eigenlijk).

2. Je bent minder vaak verkouden, en bent minder vaak grieperig.

3. Aardig zijn bevordert de uitstoot van meer serotonine en dopamine waardoor je minder last hebt van depressie en je vrolijker en positiever voelt.

4. Sociaal vaardige mensen hebben gemiddeld een 7 jaar langere levensverwachting.

5. Je slaapt beter.

6. Het geeft je meer energie en een duidelijker besef van eigenwaarde.

Deze lijst zou natuurlijk nog veel langer kunnen zijn, maar voor mij zit er al meer dan genoeg in ter overtuiging dat ‘vriendelijkheid’ de moeite waard is!

Veerkracht: mijn vader, mijn voorbeeld

Vandaag, 3 mei, vlieg ik na 3 intensieve consultancy dagen in Hamburg terug naar huis. Vandaag is ook de dag waarop mijn vader, dokter Henry Donders, 121 jaar geleden werd geboren als 3de kind in een gezin van (uiteindelijk) 11 kinderen. Zijn vader, eigenaar-directeur van een textielfabriek in Tilburg, was een sterke en duidelijk aanwezige man die graag en hard werkte en tegelijkertijd ook van het leven kon genieten. Een keer per jaar nam hij mijn vader mee voor een dagje Brussel. Later zou mijn vader hetzelfde doen met mij, vandaag de dag doe ik dit ook met mijn kinderen. Met het verschil dat we in de regel een paar dagen langer uittrekken voor dit soort tripjes.

Mijn vader werd huisarts in Kerkrade, waar hij vooral mijnwerkers begeleide die dood gingen aan stoflongen. Hij studeerde door, werd oogarts en chirurg, en genoot ervan er voor zijn patiënten te zijn. Een collega van hem, professor Zeeman, schreef mij een brief op mijn geboortedag (8 maart 1957): ‘Paul, ik wens jou dat je een vriend voor velen wordt, zoals jouw vader een vriend voor velen is.’

Veerkracht opbouwen: Zelfbewustzijn en Passie

Beelden die al snel bij mij opkomen als ik aan deze zesde resilience-factor denk zijn beelden van Moeder Theresa, Martin Luther King, Nelson Mandela, Paus Franciscus de 1., Toon Hermans, Anky van Gunsven en mijn eigen vader. Allemaal mensen die het volgende uitstralen: 1: een gezond zelfbewustzijn zonder narcistische trekjes, 2: passie voor hun vak en voor het leven, en 3: zingeving, in de vorm van een persoonlijke innerlijke missie.

Veerkracht opbouwen: gezonde voeding en een gezond ritme

We zijn nog steeds aan het werken aan de resilience-factor 5: discipline en een gezonde levensstijl. Vandaag kijken we naar de volgende elementen van discipline, die samen met de eerste twee (gezonde beweging en gezonde slaap) de basis vormen van deze resilience-factor.

Veerkracht opbouwen: slapen!

Heerlijk slapen. Lang genoeg. Uitgerust wakker worden. Is dat geen ongekende luxe? Voor veel mensen jammer genoeg wel. Iemand heeft ooit het verhaal verzonnen dat je met 5-6 uur slaap prima kunt uitkomen. Vaak gaat dat ook jaren lang goed, zonder dat de desbetreffende mensen merken hoe veel schade ze aanrichten aan hun hersens, of eigenlijk aan hun hele lichaam.

Een man die 2x per week 5 uur of minder slaapt, heeft 200% meer kans op een hartaanval (Dr. Helmut Kolitzus). Rene Kahn schreef het heerlijk praktische boekje ‘De Tien Geboden Voor Gezonde Hersens’. Een van deze geboden, je raadt het waarschijnlijk al, is ‘gezond en genoeg slapen’. Voor alle fases van het leven (van nog ongeboren tot hoog bejaard) zijn er lijstjes die aangeven wat er zo allemaal belangrijk is voor de gezonde ontwikkeling van je hersens. Op ieder van deze lijstjes staat: genoeg slapen! Maar wat is genoeg? Voor teenagers is dat zelfs 10-12 uur. Voor alle leeftijden daarboven is dat minimaal 7-8 uur. En interessant is daarbij dat je slaap niet echt kunt inhalen. Dus, de hele week weinig slapen en je slaap dan in het weekend inhalen? Vergeet het maar. Dat werkt dus niet…

Veerkracht opbouwen: discipline

De resilience-factor nr. 5. Bij het horen van het woord ‘discipline’ krijgen veel mensen een bepaald gevoel van onmacht, in de trant van: ‘Ieder jaar weer opnieuw geprobeerd, maar meestal na een paar weken weer opgegeven!’ Discipline lijkt voor velen veelal een demotiverend en lichtelijk ongrijpbaar ideaal. Mensen met een hoge resilience-factor hebben echter wel een goed ontwikkelde vorm van discipline, kunnen daardoor juist het hier en nu meer genieten en zijn minder afhankelijk van wisselende stemmingen of luxekwaaltjes (zoals te veel vet op de botten, te weinig en/of te onregelmatige slaap, te weinig beweging, etc.).

In zijn nieuwste boek ‘Great by Choice’ geeft Jim Collins een overzicht van 10 bedrijven die ondanks de grote turbulentie binnen de markten toch constant doorgegroeid zijn en zowel zeer succesvol alsook zeer gezond gebleven zijn. Een van de principes die deze bedrijven onderscheid van de concurrentie is het principe van de ’20 miles march’. Als je iedere dag 20 mijl loopt kom je in 100 dagen vanuit Los Angeles ‘all the way to’ New York. Ook het Romeinse leger gebruikte dit principe, zij marcheerden iedere dag 20 mijlen. Bouwden precies op dat punt hun kamp op, of dit nou om 3 uur s’ middags of 7 uur s’ avonds was. Ze marcheerden nooit meer of minder dan 20 mijl...

Veerkracht opbouwen: werken met je talenten

Deze vierde resilience factor ‘werken met je talenten’ is enerzijds gemakkelijk op te bouwen maar wordt anderzijds toch vaak nog te weinig bewust ingezet.

In zijn boek ‘Drive’ legt Daniël Pink aan de hand van talloze onderzoeken in de laatste 10 jaar uit, dat er 3 vormen van motivatie zijn:

Motivatie 1.0: de wil om te overleven

Motivatie 2.0: beloning en straf

Motivatie 3.0: intrinsieke motivatie